سهام انتفاعی چیست؟

راهنمایی های لازم در خصوص سهام انتفاعی در شرکت های سهامی خاص را در ادامه متن زیر می توانید دریافت کنید. در صورت پیش آمدن هر سوالی در زمینه سهام انتفاعی پس از ثبت شرکت تنها با شماره گیری مجتمع ثبتی ایلیا به آن ها پاسخ می دهید.

سهام انتفاعی

سهم انتفاعی ، برخلاف سهم سرمایه ای ، وقتی مصداق دارد که به دلیل استهلاک سهام که گفتیم قانون گذار از آن به « استهلاک سرمایه » تعبیر کرده است ( ماده 65 لایحه قانونی 1347 ) ارزش اسمی سهم ، با استفاده از اندوخته های اختیاری یا سود قابل تقسیم ، به صاحب آن پرداخت شود .

همان طور که گفتیم ، نباید استهلاک سهم را با کاهش سرمایه اشتباه گرفت ؛ چه در فرض استهلاک سهم ، سرمایه شرکت باقی می ماند .

سهام مستهلک شده باشد باطل شود ؛ در غیر این صورت ، اقدام شرکت به منزله خرید سهام خواهد بود که به موجب ماده 198 لایحه قانونی 1347 باطل است .

دارنده سهم انتفاعی، تمام حقوق سابق خود را حفظ می کند، به جز آنکه در حین تصفیه شرکت نمی تواند ارزش اسمی سهم خود را دریافت کند ؛ چرا که قبلاً آن را دریافت کرده است .

حقوق مزبور قابل تغییر نیست، مگر تحت شرایط مندرج در ماده 93 لایحه قانونی 1347.

سهم مؤسس ، مزیت قابل نقل و انتقالی است که صاحب آن ، به دلیل ارائه خدمات در تأسیس شرکت سهامی ، از قسمتی از منابع شرکت ، یا هنگام تصفیه شرکت ، از قسمتی از دارایی اضافه بر سرمایه باقیمانده شرکت برخوردار می شود.

در فرانسه این نوع سهم که تا قبل از تصویب قانون 1966، به لحاظ عدم منع قانون و بر اساس اصل آزادی قراردادها، در عمل وجود داشت، از زمان تصویبت این قانون به بعد ممنوع اعلام گردید.

سهام انتفاعی در شرکت سهامی

قانون گذار ایران به صراحت به این گونه سهم اشاره نکرده است ؛ اما در بند 7 ماده 9 لایحه قانونی 1347 به « مزایایی » که ممکن است موسسان برای خود در نظر گرفته باشند اشاره کرده که با آنچه به « سهم مؤسس » معروف است انطابق دارد .

البته ، قانون گذار رژیم حقوقی خاصی برای ترتیب دادن این مزایا پیش بینی نکرده است ؛ به همین علت ، چنین مزایایی باید در اساسنامه شرکت قید شود که در صورت پذیریش آن از طرف پذیره نویسان و تصویب در مجمع عمومی موسس قطعی می شود و معتبر خواهد بود.

درباره ماهیت حقوقی این مزایا نیز باید گفت که دارنده آن نه طلبکار عادی شرکت است ، نه شریک شرکت. در واقع ، سهم مؤسس حق ویژه ای است که فقط در صورت تحقق به صاحب آن تعلق خواهد گرفت ؛ برای مثال : اگر شرط شده باشد که درصدی از سود شرکت برای دارنده سهم مؤسس در نظر گرفته شود، این حق وجود پیدا نمی کند ، مگر آنکه سودی به دست آید .

همچنین اینکه این حق ، حقی مالی است و بنابراین قابل انتقال نیز هست و انتقال آن تابع مقررات حقوق عام است ؛ چه قانون گذار تجاری برای انتقال آن شرایط خاصی را پیش بینی نکرده است.

تغییر در حقوق صاحبان سهام مؤسس منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است ؛ چه تغییر مزبور مستلزم تغییر اساسنامه شرکت است که به موجب ماده 83 لایحه قانونی 1347 هرگونه تغییری در مواد آن منحصراً در صلاحیت مجمع اخیر است .

البته ، مجمع عمومی نمی تواند در حقوق مزبور تغییری ایجاد کند ، « مگر بعد از آنکه دارندگان این گونه سهام در جلسه خاصی آن تصمیم را تصویب کنند و برای آنکه تصمیم جلسه خاص مذکور معتبر باشد باید دارندگان لااقل نصف این گونه سهام در جلسه حاضر باشند و اگر در این دعوت این حد نصاب حاصل نشود در دعوت دوم حضور دارندگان اقلاً یک سوم این گونه سهام کافی خواهد بود . تصمیمات همواره به اکثریت دو سوم آرا معتبر خواهد بود » ( ماده 93 لایحه قانونی 1347 ).

سهم انتفاعی سهمی است  که به صاحب آن فقط حق دریافت قسمتی از منافع شرکت را می دهد بدون آن که حقی نسبت به سرمایه شرکت داشته باشد در حالی که سهم سرمایه به صاحب آن حق دریافت منافع و قسمتی از سرمایه شرکت را در موقع انحلال شرکت می دهد و این نوع سهام بیشتر برای شرکت هایی در نظر گرفته می شود که به موجب امتیازنامه و اجازه تأسیس موظفند در پایان مدت امتیاز کلیه دارایی شرکت را به امتیاز دهنده واگذار کنند مثلا ثبت شرکت برای استخراج معدن و به موجب قراردادی که بین دولت یا صاحب پروانه استخراج و شرکت منعقد می شود شرکت تعهد می کند پس از گذشت ۱۵ سال از تاریخ اعطای امتیاز کلیه تأسیسات شرکت را مجان به دولت یا صاحب اصلی امتیاز مسترد کند.

در این صورت شرکت سعی می کند در ظرف مدت معینی اصل سرمایه صاحبان سهام را مستهلک و به صاحبان سهام مسترد کند.

بنابراین اگر اصل سرمایه در مدت 10 سال مستهلک و مسترد گردد صاحبان سهام کلیه سرمایه خود را که در شرکت گذاشته اند مسترد کرده اند و در مدت 5 سال دیگر نیز منافع شرکت را دریافت می دارند ولی پس از پایان مدت 15 سال دیگر حقی بر دارایی شرکت ندارند.

بنابراین سهامی که در دست دارند سهم انتفاعی خواهد بود که فقط حق دریافت منافع شرکت را تا موعد معین دارا است. البته استهلاک و استرداد سرمایه نیز از منافع شرکت برداشت می شود.

مجتمع ثبتی ایلیا آماده ارائه خدمات به متقاضیان محترم می باشد برای برقراری ارتباط با مشاوران و کارشناسان مجتمع می توانید فرم مشاوره آنی رایگان را کامل کنید تا مشاوران و کارشناسان ثبتی وحقوقی با شما تماس بگیرند همچنین می توانید با شماره تلفن های مندرج در سایت ایلیا تماس بگیرید.