نظارت بر عملکرد مدیران در شرکت

نگارش توسط : تیم تحریریه ایلیا     |     سه شنبه، 4 آذر 1399

نظارت بر عملکرد مدیران شرکت تجارتی

نظارت بر عملکرد مدیران در شرکت

نظارت یعنی زیرکی و فراست و عمل ناظر و مقام او و مراقبت در اجرای امری نظارت در عملکرد مدیران در شرکت های تجاری یک نوع نظارت درون سازمانی است که در شرکت های سرمایه و شخصی و مختلط و کمیتی شکل آن متفاوت است.

نظارت در شرکت تجاری می تواند از نوع بررسی مالی یا عملکردی باشد به نظر می رسد در قانون تجارت 1304 نوع نظارت بازرس فقط از نوع مالی بوده است و بازرس را که در آن زمان مفتش حساب نامیده بودند وظیفه بررسی تراز و سود و زیان شرکت یا به عبارتی عملکرد مالی شرکت را برعهده داشت و حتی انتخاب بازرس از خارج از شرکت امکان پذیر بود در حالی که در قانون تجارت 1311 نه تنها حیطه نظارت بازرس گسترش یافته بلکه بازرس می تواند عملکرد مالی و غیرمالی را در دستور کار خود داشته باشد و در صورت نظارت بر عملکرد مدیران شرکت های تجارتی از دو حال خارج نمی باشد.

حالت اول: انتخاب بازرس یا بازرسان شرکت:

شرکت های تجاری سرمایه ای مانند شرکت سهامی عام و همچنین شرکت های تجاری کمیتی مانند شرکت تعاونی نمونه بارزی از شیوه نظارت به وسیله انتخاب بازرس یا بازرسان هستند . این شرکت ها در زمان تشکیل شخص یا اشخاصی را در مجمع عمومی مؤسس به عنوان بازرس انتخاب می کنند تا بر عملکرد مالی یا غیرمالی مدیران نظارت داشته و با اعلام گزارش در مجمع عمومی عادی سالیانه سهامداران یا اعضاء را از وضعیت عملکرد مدیران شرکت آگاه و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهند و پس از تصمیم مجمع عمومی مؤسس در دوره های بعدی مجمع عمومی عادی با دستور جلسه آگهی شده بازرس یا بازرسان را انتخاب می کنند. اگر چه انتخاب بازرس یا بازرسان در شرکت های سهامی عام یا شرکت های تعاونی صورت مشابهی دارند اما در جزئیات تفاوت هایی در نحوه انتخاب عملکرد و مرجع گزارش دارند.

حالت دوم: نظارت توسط هیأت نظار:

معمولاً شرکت های تجاری شخص و همچنین شرکت های مختلط که اگر تعداد اعضاء از یک حد نصاب بیشتر باشد یا به طور مطلق به جای نظارت به وسیله بازرس یا بازرسان مبادرت به تشکیل یک هیأت نظارت که به نام هیأت نظار است، می نمایند تا بر عملکرد مالی یا غیرمالی شرکت نظارت داشته باشند.

مطابق ماده 109 قانون تجارت هر شرکت با مسئولیت محدود که عده ی شرکای آن بیش از دوازده نفر باشد باید دارای هیأت نظار بوده و هیأت مزبور حداقل سالی یک مرتبه مجمع عمومی شرکاء را تشکیل می دهد و یا در ماده 165 قانون تجارت تصریح شده در هر یک از شرکت های مختلط سهامی هیأت نظاری لااقل مرکب از سه نفر از شرکاء برقرار می شود و این هیأت را مجمع عمومی شرکاء بلافاصله بعد از تشکیل قطعی شرکت و قبل از هر اقدامی در امور شرکت معین می کند.

نکته:

در برخی از شرکت ها مانند شرکت سهامی وجود بازرس قانوناً اجباری است و هیچ گونه استثنایی در جهت معافیت از داشتن بازرس در لایحه اصلاحی قانون تجارت 1347 تجویز نگردیده است و نیز در شرکت با مسئولیت محدود نهاد ویژه ای از همه شرکاء با عنوان هیأت نظار مسئولیت کنترل شرکت را دارد. در مقابل در مورد دیگر شرکت ها به جز شرکت مختلط سهامی هیچ جایگاهی برای نهاد نظارتی پیش بینی نشده و مؤسسین این شرکت ها آزاداند تا در اساسنامه چنین شرکت هایی، این رکن را تعبیه یا نسبت به آن سکوت کنند.

• راسخ، محمد، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران، انتشارات دراگ، چاپ دوم، 1390، ص 15-16.
• پاسبان، محمدرضا، حقوق شرکت های تجاری، تهران، انتشارات سمت چاپ چهارم، 1393، ص 94.

پل ارتباطی مجتمع ایلیا

( به لبخندتان برترینیم )

شماره تماس مجتمع ثبتی ، اداری و حقوقی ایلیا

·شعبه کرج: 137 32 – 026

·شعبه تهران :119 55 266 – 021

·سامانه ی پیامکی: 32 52 52 32

·سامانه ی تخصصی ثبتی و حقوقی : WWW.ELIYA.IR

·پست الکترونیکی به نشانی INFO@ ELIYA.IR:

خدمات قابل ارائه مجتمع ثبتی ، اداری و حقوقی ایلیا ( ثبت شرکت ایلیا ) در کلیه واحد های ثبتی اداره ثبت شرکتها در چهار چوب قانون تجارت ایران شامل ( ثبت شرکت و ثبت تغییرات شرکت ) خدمات نام تجاری در اداره مالکیت صنعتی شامل ( ثبت برند و ثبت علامت تجاری ، ثبت طرح صنعتی و ثبت اختراع ) همچنین اموراخذ کارت بازرگانی در اتاق بازرگانی استانها ی کشور ) و کلیه خدمات اداری و اخذ انواع مجوزها در کل مراجع ذیصلاح ، همچنین امور حقوقی ( دعاوی کیفری ، خانواده و حقوقی کلیه دادگاه ها ) و تهیه و تدوین و تنظیم انواع قرارداد های تخصصی درسراسر ایران.