وظایف هیئت مدیره در شرکت ✔️

وظایف هیئت مدیره در شرکتها

اعضای هیئت مدیره، امانتداران و متولیانی هستند که با اتخاذ سیاست‌های مدیریت مالی، نظارت اخلاقی و قانونی مناسب با اطمینان از وجود منابع کافی در شرکت‌ برای پیشبرد رسالت‌ شان، سازمان را به سمت آینده‌ای پایدار هدایت می‌کنند.

اما نقش و وظایف هیئت مدیره چیست؟ یکی از مهمترین وظایف هیئت مدیره‌، استخدام و تعیین حقوق مدیر اجرایی و انتخاب مدیرعامل خوب و مستعد برای انجام امور مدیریتی روزانه سازمان است.

اعضای هیئت مدیره به سایر افراد شرکت نظارت می‌کنند، بینش و آینده نگری را آموزش می‌دهند.

اعضای هیئت مدیره را باید کلاغی در آشیانه تصور کرد که آسمان را می‌پایند تا نشانه طوفان یا رنگین کمان را ببینند، شاید هم در انتهای کار، کوزه‌ای پر از طلا نصیبشان شود. بله، شما در نقش اعضای هیئت مدیره‌ به عنوان ناظران و مدیران شرکت‌ های غیرانتفاعی باید به فکر تأمین سرمایه هم باشید.

وظایف هیات مدیره را به طور کلی می توان به وظایف نظارتی و وظایف عملکردی، تقسیم کرد.

وظایف نظارتی هیات مدیره از طریق پایش (کنترل) جریان امور در شرکت و وظایف عملکردی هیات مدیره از طریق مشارکت در هدایت و رهبری شرکت، محقق می شود.

وظایف کلی و اصلی هیئت مدیره شرکت ها

• از وظایف مهم هیئت مدیره انتخاب شخص مناسب به عنوان مدیر عامل می باشد شخص انتخاب شده که باید دارای کارایی بالایی باشد برای ادراه ی شرکت و همچنین از لحاظ اخلاقی مورد تایید باشد .انتخاب مدیران ارشد شرکت نیز توسط هیئت مدیره انجام می شود .
• برای اداره ی شرکت تنها نباید از نظر سهامداران استفاده کرد بلکه باید از تجارب و دانش مدیران شرکت نیز استفاده کرد .
• مدیرانی که توسط هیئت مدیره انتخاب شده اند وظیفه دارند مسائل شرکت را به دقت بررسی کنند و در جریان فعالیت هایی که در شرکت انجام می شود باشند تا به درستی انجام شود .
• هیئت مدیره که وظیفه ی نظارت بر عملکرد شرکت و فعالیت مدیران شرکت را دارند و همچنین نظارت بر کار مدیران، تا ببینند پروژه های شرکت را چگونه انجام می دهند .مدیران شرکت موظف هستند تا گزارش هایی از عملکرد خود به هیئت مدیره ارائه دهند و هیئت مدیره از این طریق از از نحوه ی تصمیم گیری مدیران و نظرهای انها اگاه می شود .
• اعضای هیئت مدیره با اختیاراتی که دارند به موسسان شرکت و سهامدارن شرکت این اجازه را می دهند تا بر کار مدیران شرکت نظارت داشته باشند .

علاوه بر فعالیت هایی که در بالا ذکر شده هیئت مدیره وظایف دیگری دارند که شامل:

• بررسی و نظارت بر فعالیت های شرکت
• برنامه ریزی برای فعالیت مدیران در جهت رشد انان
• با توجه به گزارش هایی که در یافت می کنند برای فعالیت های سالانه ی شرکت و همچنین بود جه ی شرکت بر نامه ریزی می کنند .
• باید گزارش های دریافتی را مورد بررسی قرار دهند تا نکته ی مبهمی در ان وجود نداشته باشد و درست باشند
• برگزاری جلسات با مدیران شرکت در رابطه با مسائل مهم شرکت و همچنین تجارب خود را در اختیار انها قرار می دهند .
• عملکرد شرکت را مورد بررسی قرار می دهند
• هیئت مدیره موظف است نظارت کند تا قوانین در شرکت به درستی انجام شود و مسائل اخلاقی در شرکت رعایت شود

مدیرعامل و مدیران ارشد شرکت چه وظایفی دارند :

• مدیر عامل نقش مهمی در فعالیت های شرکت دارد به طوری که یک مدیریت درست باعث موفقیت های شرکت می شود و چناچه مدیر شرکت نالایق باشد باعث ورشکستگی شرکت می شود .
• یکی از ارکان مهم شرکت مدیر عامل می باشد که وظیفه آن نظارت بر پروژه های شرکت و جهت دادن به فعالیت های شرکت برای رسیدن به اهداف مهم شرکت می باشد.
• مدیر عامل بین بازار، تحلیل های سرمایه گزاری و مدیر مالی شرکت ایجاد رابطه می کند.
• مدیرمالی شرکت موظف است با مدیر عامل همکاری نماید.
• روش های مدیریتی مدیران شرکت باید با روش های مدیریتی مدیر عامل شرکت در یک راستا باشد برای رسیدن به اهداف شرکت.

تکالیف هیئت مدیره در شرکت

هر شرکت سهامی به وسیله تعدادی از افراد که در شرکت دارای سهم هستند، اداره می شود که قانون از آن به عنوان هیئت مدیره یا مدیران نام برده است. هیئت مدیره نماینده شرکت می باشد و اداره امور جاری شرکت به عهده آن است.

اعضای هیئت مدیره باید از اشخاص بی غرض و مطلع انتخاب شوند تا برای منافع اعضای شرکت فعالیت نمایند. به همین دلیل در قانون تجارت، برای انتخاب آنها مقررات خاصی به شرح زیر وضع شده است:

• هیئت مدیره باید از میان شرکا انتخاب شوند.
• اعضای هیئت مدیره را مجمع عمومی انتخاب می کند.
• مدت خدمت آنها در هیئت مدیره به میزانی خواهد بود که در اساسنامه قید شده ولی از دو سال تجاوز خواهد کرد. انتخاب مجدد آنها با تصویب مجمع عمومی بلامانع است.
• هیئت مدیره یا هریک از مدیران قابل عزل هستند و هر زمان مجمع عمومی بخواهد می تواند آنها را بر کنار نماید.
• در شرکت سهامی عام اعضای هیئت مدیره از پنج نفر و در شرکت سهامی خاص از سه نفر کمتر نخواهد بود ( مواد ۱۰۷-۱۰۸ و ۱۰۹ قانون تجارت)

حدود اختیارات هیئت مدیره شرکت ها

هیئت مدیره دارای اختیارات وسیع برای اداره شرکت و رسیدگی به امور عادی و جاری آن از قبیل خرید و فروش، اجاره محل، استخدام، طرح دعوی، دفاع از حقوق شرکت و سایر اموری که به نحوی به شرکت مربوط است، می باشد.

به طور کلی می توان گفت هیئت مدیره دارای اختیاراتی بجز آنچه در صلاحیت مجامع عمومی عادی و فوق العاده است، می باشد، مگر در موارد خاصی که مجمع صراحتاً انجام آن را موکول به تصویب خود نموده باشد( ماده 118)

شرح وظایف هیئت مدیره شرکتها

به منظور حفظ منافع سهامداران، قانون تجارت برای هریک از مدیران و هیئت مدیره تکالیف و وظایفی مقرر کرده که قسمت عمده آن ذیل درج می گردد:

•  هیئت مدیره باید لااقل هر شش ماه یکبار خلاصه صورت دارایی و قروض شرکت را منظم کرده و به بازرسان شرکت بدهد. همچنین در شرکت سهامی عام هیئت مدیره مکلف است که به حساب سود و زیان و ترازنامه شرکت، گزارش حسابداران رسمی را نیز ضمیمه کند.
• اعضای هیئت مدیره و مدیر عمل نمی توانند بدون اجازه هیئت مدیره در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت می شود ولو به طور غیر مستقیم) طرف معامله واقع یا سهیم شوند و در صورت اجازه، هیئت مدیره مکلف است بازرس شرکت را از این معامله مطلع و گزارش آن را به اولین مجمع عمومی بدهد. اگر مجمع این معاملات را تصویب ننماید، این عدم تصویب در قبال اشخاص ثالث بی اثر است و اگر این معاملات بدون اجازه هیئت مدیره صورت گیرد و مجمع نیز آن را تصویب نکند، معاملات فوق قابل ابطال خواهد بود.
•  مدیر عامل شرکت و اعضای هیئت مدیره و همسر و پدر و مادر و اجداد و اولاد و
  برادران و خواهران آنان حق ندارند هیچ گونه وام یا اعتبار از شرکت تحصیل کنند و شرکت نمی تواند دیون آنها را تضمین یا تعهد نماید. این گونه عملیات خود به خود باطل است.
•  مدیر عامل و مدیران نمی توانند معاملاتی نظیر معاملات شرکت که متضمن رقابت با عملیات شرکت باشد انجام دهند. در صورتی که چنین معاملاتی انجام دهند و موجب خسارت شرکت گردند، مسؤل جبران ضرر شرکت (اعم از ضرر یا عدم النفع ) خواهندبود.
•  اعضای غیر موظف هیئت مدیره یعنی مدیرانی که تمام وقت در شرکت کار نمی کنند و حضور آنان فقط برای شرکت در جلسات هیئت مدیره است، حق ندارند به طور مستمر بابت حقوق یا پاداش یا حق الزحمه وجهی دریافت کنند، بلکه به این قبیل مدیران می توان با تصویب مجمع عمومی، بابت حق حضور در جلسات هیئت مدیره مبلغی پرداخت نمود.
  همچنین، در صورتی که در اساسنامه پیش بینی شده باشد، مجمع عمومی می تواند تصویب کند که به نسبت معین از سود خالص سالیانه به عنوان پاداش به اعضای هیئت مدیره اختصاص یابد، ولی پاداش مزبور در شرکتهای سهامی عام نباید از 5 درصد و در شرکتهای سهامی خاص از 10 درصد سود قابل پرداخت همان سال تجاوز کند. هر گونه مقرراتی خلاف مفاد فوق که در ماده 241 قانون تجارت تصریح شده است از درجه اعتبار ساقط است.