خانم ناخدازاده
خانم وکیلی
خانم ارجمند
خانم رستگار
خانم رحیمی
خانم حسینی
آثار بقای شخصیت حقوقی پس از ثبت شرکت در زمان تصفیه معلق است. در این زمان شرکت مجاز به انجام معاملات جدید نیست اما می تواند معاملات در حال انجام را ختم تصفیه نماید. در متن زیر نکات تخصصی در زمینه شخصیت حقوقی شرکت در زمان تصفیه را ارائه می کنیم تا راهنمای تخصصی شما باشد.
بقای شخصیت حقوقی شرکت ها در زمان تصفیه
۱- نام شرکت:
شرکت اگرچه در دوران تصفیه از نام خود برخوردار بوده و از آن استفاده می کند ولی در همه موارد باید عنوان «در حال تصفیه» در کنار نام شرکت قید شود و همچنین در تمام اوراق و آگهی های مربوط به شرکت باید نام مدیر یا مدیران تصفیه ذکر شود.
در ماده ۲۰۶ ل.ا.ق.ت مقرر شده است: «شرکت به محض انحلال در حال تصفیه محسوب می شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت «در حال تصفیه» ذکر شود و نام مدیر یا مدیران تصفیه در کلیه اوراق و آگهی های مربوط به شرکت قید گردد».
در قانون تجارت اگرچه در مورد لزوم قید «در حال تصفیه» در کنار نام شرکت حکمی مقرر نشده است اما در عمل با استفاده از مقررات لایحه اصلاحی قانون تجارت ۱۳۴۷، عبارت فوق قید شده و رعایت می شود.
۲- اقامتگاه شرکت:
قانون تجارت اگرچه در مورد حفظ اقامتگاه شرکت در دوران تصفیه حکمی مقرر نکرده است و شاید علت آن بداهت امر باشد ولی مطابق ماده ۲۰۷ ل. . ق. ت، نشانی مدیر یا مدیران تصفیه همان نشانی مرکز اصلی شرکت خواهد بود مگر آنکه به موجب تصمیم مجمع عمومی فوق العاده با حکم دادگاه نشانی دیگری تعیین شده باشد.
۳- اهلیت شرکت:
اگرچه در مقررات قانونی به حفظ اهلیت شرکت در زمان تصفیه تصریح نشده است ولی این امر از مواد متعدد قانون تجارت مانند مواد ۲۰۸ و ۲۰۹ و همچنین ماده ۲۰۸ لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت قابل استفاده است.
زیرا در مواد فوق به مدیران تصفیه اجازه داده شده است که در صورت ضرورت معاملات جدیدی انجام داده، تعهدات شرکت را به مورد اجرا گذاشته و همچنین از طرف شرکت اقامه دعوی نمایند.
بدیهی است انجام هر یک از امور فوق مستلزم وجود اهلیت می باشد. البته اهلیت شرکت در این دوران از نظر قلمرو آن با اهلیت شرکت در زمان حیات خود متفاوت است به طوری که از اهلیت شرکت در دوران تصفیه به اهلیت ناقص تعبیر می شود.
در نتیجه اقدامات مدیر یا مدیران تصفیه محدود به خاتمه دادن کارهای جاری و اجرای تعهدات و وصول مطالبات شرکت می شود و فقط به صورت استثنائی و به شرطی که برای اجرای تعهدات شرکت لازم باشد می توانند معاملات جدید انجام دهند (ماده ۲۰۸ ق. ت و ماده ۲۰۸ ل. 1. ق. ت)
اگرچه مرجع تشخیص لزوم انجام معاملات جدید برای اجرای تعهدات شرکت مشخص نگردیده است ولی با توجه به اصول کلی حقوقی، مرجع تشخیص خود مدیر یا مدیران تصفیه بوده و در صورت وجود اختلاف دادگاه ها مرجع حل اختلاف می باشند.
بنابراین هرگاه ثابت شود که معاملات جدید انجام گرفته از سوی مدیر یا مدیران تصفیه برای اجرای تعهدات شرکت ضرورت نداشته است این معاملات در حق شرکت در حال تصفیه نافذ و معتبر نخواهد بود. زیرا مستفاد از مقررات قانونی این است که مدیر یا مدیران مزبور در اینگونه موارد سمت و اختیاری از جانب شرکت نداشته اند تا بتوانند معاملات مزبور را انجام دهند.
هیچ مرجعی نیز نمی تواند این معاملات را برای شرکت تنفیذ نماید زیرا شرکت در حال تصفیه اساساً به غیر از موارد استثنائی مقرر شده در قانون، برای انجام معاملات جدید اهلیتی ندارد تا اركان شرکت بتوانند آن را اعمال نمایند.
نتیجه آنکه اگر از جانب این قبیل معاملات به اشخاص ثالث ضرری وارد شده باشد، مدیر یا مدیران تصفیه به دلیل تعدى از حدود اختیارات خود باید مسئول جبران آن باشند و شرکت هیچگونه مسئولیتی در این خصوص نخواهد داشت.
۴- ورشکستگی شرکت:
یکی از نتایج بقای شخصیت حقوقی شرکتهای منجله در دوران تصفیه این است که اگر در این دوران مشخص گردد شرکت از تادیه دیون خود متوقف بوده است هم طلبکاران شرکت می توانند به طرفیت شرکت منحله اقامه دعوی ورشکستگی بنمایند و هم مدیر یا مدیران تصفیه مکلف به درخواست ورشکستگی شرکت از دادگاه می باشند.
ماده اول لایحه الحاق چند ماده به قانون تصفیه امور ورشکستگی در این باره مقرر می دارد: «مدیران شرکتهای بازرگانی و مدیران شرکتهای منحله مکلفند مواد ۴۱۳ و ۴۱۴ قانون تجارت و مواد ۲۱ و ۱۴ قانون امور ورشکستگی را اجرا نمایند در غیر این صورت باید موترد زیراعمال شود.
تبصره ماده مزبور مقرر داشته است: «مقصود از مدیران مسئول در شرکت سهامی مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره و در سایر شرکت ها، در صورت نداشتن مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره، مدیرانی که اوراق و استاد مالی شرکت را امضا مینمایند میباشد.
صدور حکم ورشکستگی شرکت بعد از انحلال می تواند در معاملاتی که شرکت در دوران بعد از توقف انجام داده (معاملات مذکور در ماده ۲۲۳ ق. ت) و همچنین معاملات قبل از توقف تاجر به شرح ماده ۲۲۴ قانون تجارت اثرگذار باشد.
اقامه دعوی شرکت ها در زمان تصفیه
شرکت منحله در حال تصفیه به دلیل برخورداری از شخصیت حقوقی هم می تواند با استفاده از مدیر تصفیه علیه دیگران مانند بدهکاران شرکت اقامه دعوی نماید. هم اشخاص ثالث می توانند علیه شرکت اقامه دعوی نمایند.
برای نمونه اگرچه در شرکتهای تضامنی، شرکای شرکت در قبال تعهدات و بدهی های شرکت مسئولیت تضامنی دارند.
ولی تا زمانی که امر تصفیه شرکت خاتمه نیافته طلبکاران شرکت نمی توانند شرکای شرکت را طرف دعوی قرار داده و مطالبات خود از شرکت را از آنان مطالبه نمایند.
بنابراین ماده ۱۲۴ ق. ت که مقرر می دارد: «مادام که شرکت تضامنی منحل نشده مطالبه قروض آن باید از خود شرکت به عمل آید و پس از انحلال طلبکاران می توانند برای وصول مطالبات خود به هر یک از شرکاء که بخواهند و یا به تمام آنها رجوع کنند.» باید با توجه به مواد دیگر قانون تجارت مانند ماده ۱۲۶ و ۲۰۸ تفسیر شده و به ظاهر آن اکتفا نشود.
چنانچه در قسمتی از ماده ۱۲۶ ق. ت مقرر شده است: «اگر دارایی شرکت برای پرداخت قروض أن كفایت نکند طلبکاران شرکت حق دارند بقیه طلب خود را از تمام یا فرد فرد شرکا ضامن مطالبه کنند.»
بدیهی است زمانی می توان گفت که دارایی شرکت برای پرداخت طلب طلبکاران کافی نیست. که امر تصفیه شرکت به اتمام رسیده و قسمتی از طلب طلبکاران باقی مانده باشد.
بر همین اساس طلبکاران به محض انحلال شرکت حق مراجعه به شرکا را به دلیل بقای شخصیت حقوقی شرکت نخواهند داشت.
برای پاسخ به سوالات تخصصی در زمینه آثار بقای شخصیت حقوقی شرکت در زمان تصفیه با کارشناسان ثبتی ایلیا تماس بگیرید.
