آداب تجارت در اسلام

درباره آداب تجارت در اسلام

برای تشخیص عقد صحیح از فاسد و پرهیز از ربا تاجر باید به احکام فقهی آگاهی داشته باشد. در این مورد به سوره توبه آیه ۱۲۳ مراجعه فرمایید.

تاجر باید بین متعاملین با عدل و مساوات رفتار نماید. البته تاجر می تواند میان متعاملین به سبب دانش و تدین، اختلاف قائل شود.

تاجر مکلف است چنانچه یکی از مشتریان از معامله اظهار عدم رضایت نمود معامله را “قاله” یا تفاسخ نماید (اقاله عبارت است از به هم زدن عقد به تراضی متعاملین).

تاجر نباید کالای خود را برای جلب افراد نا آگاه بیاراید (البته آراستن کالا به طور معمول، اشکالی ندارد).

هرگاه در کالا عیبی باشد، فروشنده باید آن را به خریدار اطلاع دهد.

سوگند یاد کردن به هنگام خرید و فروش منع گردیده است. در این مورد پیامبر (ص) می فرمایند: ” ویل للتاجر من لا والله و بلى والله”. وای بر تاجری که تکیه گاه کلامش به هنگام معامله نه به خدا و بلی به خدا باشد.

متعاملین می توانند در خرید و فروش تسامح و سهل انگاری نمایند بخصوص در قرض و اقتراض که مستحب خواهد بود.

مشتری باید پس از خرید کالا سه مرتبه تکبیر گفته و نیز شهادتین بگوید، به عبارت دیگر وحدانیت خداوند و رسالت پیامبر را بر زبان جاری سازد.

در تجارت باید اندازه ثمن و مبیع، معین و معلوم باشد.

در تجارت مشتری نباید کالای خود را ستایش نموده و یا از کالای فروشنده بدگویی کند. پیامبر اسلام می فرمایند: “بایع و مشتری باید از ۵ چیز خودداری نمایند

• الف) مدح نمودن کالایی که می فروشد
• ب) دم کردن آن چیزی که می خرد
• ج) پنهان کردن عیوب کالا
• د) ربا خوردن
• ه) کم فروشی و احتكار

تاجر از گرفتن ربح از فرد مومن خودداری نماید.

تاجر باید به کسی که وعده احسان و ارفاق ( تخفیف داده ربح اخذ نکند.

تاجر سعی کند پس از تأمین مخارج روزانه خود به کسب خود خاتمه داده و برای رفتن به مسجد تعجیل نماید.

خودداری از معامله با اشخاص پست، لاابالی و بی مبالات

تاجر نباید به وزن و پیمانه بی توجه باشد.

تاجر نباید در حین اعلام نرخ کالا در بازار را افزایش دهد.

اجتناب از معامله در فاصله بین طلوع فجر تا طلوع خورشید، پیامبر اسلام (ص) مدت مذکور را مختص دعا و نیایش دانسته اند.

 کلیات آداب تجارت در اسلام

به نقل از روایتی از پیامبر اسلام (ص)، تاجر نباید در معامله برادر مومن خود مداخله نماید.

مکروه است کسی از اهالی شهر در کالایی که از ده به سوی شهر می آید جلو برود و برای فروش قبول وکالت کند به این عنوان که کالا را بیش از خواسته صاحبش به فروش برساند.

اجتناب از کالایی که در اثر پیش دستی از کاروان، در خارج از شهر خریداری نموده اند.

خودداری از احتکار که چنین عملی حرام است. احتکار یعنی جمع آوری و نگهداری آذوقه مورد نیاز مردم به منظور افزایش قیمت آنها

خودداری از اخذ ربا.

ترک اخذ سود به نسبت سرمایه. مثلا اگر کسی 100/000 ریال سرمایه داشته باشد و کالایی را بفروشد و 1/000 ریال سود مطالبه نماید.  از دیگر آداب تجارت، خودداری از معامله ای است که پس از وزن و اندازه کالا مورد معامله، قابل قبض نباشد.

برای اطلاع از تاریخچه تجارت در ایران و ثبت شرکت در ایران می توانید به مقاله مرتبط با ان مراجعه کنید: تاریخچه حقوق تجارت در ایران