نظام قانون مالیات مستقیم
ماده ۱۶۹ اصلاحی 1394/4/31″ قانون مالیات مستقیم برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل امری مهم به حساب می آید، موضوع این قانون که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی می شوند، مکلفند برای انجام معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارائه کنند .
عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله با استفاده از شماره اقتصادی خود برای دیگران و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود، حسب مورد مشمول جریمه های معادل دو درصد (۲) مبلغ مورد معامله می شود.
همچنین عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی کشور از طریق روش هایی که تعیین می شود مشمول جریمه ای معادل یک درصد (۱) معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است، می باشد.
مصرف کننده نهایی موضوع این تبصره شخص حقیقی است که کالاها و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالاها و خدمات به دیگران استفاده ننماید .
سازمان امور مالیاتی موظف است به تدریج و بر اساس اولویت، اشخاص مشمول حکم این تبصره را تعیین کند و تا شهریور ماه هر سال از طریق درج در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار و روزنامه رسمی کشور اعلام و از ابتدای فروردین ماه سال بعد از آن اعمال نماید .
معادل ده درصد (۱۰) از مالیات ابرازی عملکرد مؤدیانی که توسط سازمان امور مالیاتی ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش و تجهیزات مشابه شده اند مشروط به رعایت آیین نامه اجرایی مربوط، برای مدت دو سال اول بخشوده میشود. عدم اجرای حکم این تبصره موجب تعلق جریمه های به میزان دو درصد (۲) فروش می باشد .
نحوه استفاده از صندوق و چگونگی ارائه اطلاعات به موجب آیین نامه اجرایی است که حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق اصناف ایران تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران می رسد .
کلیه دستگاههای اجرایی موضوع بند (ب) ماده (۱) قانون برگزاری مناقصات مصوب 1383/11/3 موظفند حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از راه اندازی سامانه مذکور کلیه معاملات خود به غیر از معاملات محرمانه را از طریق این سامانه به ثبت برسانند .
تعیین موارد مربوط به محرمانه بودن معاملات مطابق تبصره (۱) بند (ب) ماده (3) قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب 1390/8/7 مجمع تشخیص مصلحت نظام است .
ماده ۱۶۹ مکرر اصلاحی 1394/4/31به منظور شفافیت فعالیت های اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی شامل مواردی نظیر اطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، سرمایه ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می شود.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تشکیل پرونده مالیاتی به مقاله تدوین شده تخصصی ان مراجعه کنید: تشکیل پرونده مالیاتی
ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم
ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم به موضوع کسر هزینه های درمانی از درآمد مشمول مالیات مودیان می پردازد. این ماده در راستای حمایت از سلامت افراد و تشویق به درمان بیماری ها، امکان کسر برخی از هزینه های درمانی را تحت شرایطی خاص فراهم کرده است.
شرایط کسر هزینههای درمانی بر اساس مالیات مستقیم
- درمان در خارج از کشور: امکان کسر هزینههای درمانی فقط در صورتی وجود دارد که امکانات درمان بیمار در داخل ایران فراهم نباشد و وزارت بهداشت این موضوع را تایید کند.
- گواهی دریافت وجه: دریافت کننده وجه (موسسه درمانی یا پزشکی) باید مقیم ایران باشد و دریافت وجه را گواهی کند.
هزینه های قابل کسر
- هزینه های درمانی خود، همسر، اولاد، پدر، مادر، برادر و خواهر تحت تکفل
- حق بیمه پرداختی به موسسه بیمه ایرانی بابت بیمه های عمر، زندگی و بیمه های درمانی
- هزینهی مراقبت کردن و توانبخشی معلول یا بیمار توسط خود بیمار، معلول یا کسی که تکفل او را به عهده گرفته است
مزایای کسر هزینه های درمانی
- کاهش میزان مالیات پرداختی
- ایجاد انگیزه برای درمان بیماریها
- حمایت از سلامت افراد
نکته:
- محدودیتی برای میزان هزینه های قابل کسر وجود ندارد.
- هزینه های درمانی باید در سال مالیاتی مربوطه پرداخت شده باشند.
- مدارک و مستندات مربوط به هزینه های درمانی باید به اداره مالیاتی ارائه شود.
ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم، فرصتی برای کاهش مالیات پرداختی مودیان و تشویق به درمان بیماری ها است. با آگاهی از شرایط و مزایای این ماده، می توانید از این فرصت به بهترین نحو استفاده کنید.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، می توانید به مراجع ذیصلاح مانند اداره مالیاتی یا مشاوران مالیاتی مراجعه کنید. ایلیا راهنمای شماست.
قانون مالیات مستقیم سازمان امور مالیاتی
وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، شهرداریها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری ها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر اشخاص حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی که اطلاعات مورد نیاز پایگاه فوق را در اختیار دارند و یا به نحوی موجبات تحصیل در آمد و دارایی برای اشخاص را فراهم می آورند، موظفند اطلاعات به شرح بسته های ذیل را در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار دهند.
الف- اطلاعات هویتی :
- اطلاعات هویتی و مکانی اشخاص حقیقی و حقوقی
- مجوزهای فعالیت اقتصادی و همچنین مجوزهای مربوط به انجام معاملات تجاری و عقد قراردادها
ب- اطلاعات معاملاتی اشخاص
- معاملات خرید و فروش دارایی ها، کالاها و خدمات
- تجارت خارجی (واردات و صادرات کالاها و خدمات )
- قراردادهای مربوط به انجام معاملات و فعالیت های تجاری
- قراردادهای مربوط به انجام عملیات پیمانکاری و هرگونه خدمات
- اطلاعات مربوط به خرید و فروش ارز و سکه طلا
- اطلاعات انواع بیمه نامه های صادره و خسارت های پرداختی
- بارنامه و صورت وضعیت حمل و نقل بار و مسافر
اطلاعات مالی، پولی و اعتباری و سرمایه ای اشخاص:
- جمع گردش سالانه (دوره مالی) نقل و انتقال سهام و سایر اوراق بهادار
- جمع گردش و مانده سالانه (دوره مالی) انواع حساب های بانکی
- جمع گردش و مانده سالانه (دوره مالی) انواع سپرده ها و سود آنها
- تسهیلات بانکی اعم از ارزی و ریالی در قالب کلیه عقود و همچنین کلیه تعهدات اعم از گشایش اعتبار اسنادی و تنزیل اعتبار اسنادی، ضمانت ها و نظایر آن.
ت- اطلاعات دارایی ها، اموال و املاک و همچنین نقل و انتقال آنها
ث – سایر اطلاعات فعالیت های اقتصادی که با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیأت وزیران به موارد مزبور اضافه خواهد شد.
متخلف از مفاد حکم این تبصره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت مشمول جریمه ای معادل یک دوم تا دو برابر مالیات پرداخت شده خواهد بود.
سال | مهلت مقررطبق قانون | فصل | مشاغل | اشخاص حقوقی |
1391 | دوره4 | تمام فصول | 1393/7/5 | 1393/6/25 |
1392 | دوره4 | تمام فصول | 1393/7/5 | 1393/6/25 |
1393 | دوره4 | بهار | 1393/7/5 | 1393/6/25 |
1393 | دوره3 | تابستان و پاییزوزمستان | ||
1394 | دوره ۳ بهار و تابستان و پائیز پس از پایان هر دوره و زمستان مشاغل و اشخاص حقوقی تا 15/2/1395 | |||
1395 | دوره ۴ برای تمام فصول 5/1ماه پس از پایان هر دوره و فاقد تمدید برای تمام فصول می باشد . |
۱۳۹۶ بهار تا 1396/8/15تمدید و بقیه فصول 1/5 ماه پس از پایان هردوره می باشد و مجدداسه دوره بهار و تابستان و پائیز تا 1396/2/15 تمدید گردیده است .
مودیانی که از صورتحساب نوع اول، دوم و سوم موضوع ماده (۸) آیین نامه شماره ۲۳۰۷۶۱ مورخ 1394/12/4
و اصلاحی شماره ۵۰۹۶۷/م مورخ 1396/2/12 ماده (۹۵) قانون برای فروش کالا یا ارائه خدمات خود به مصرف کننده نهایی استفاده می نمایند، می توانند اطلاعات این قبیل صورتحساب ها را به صورت مجموع ارسال نمایند.
-1نوع اول : دارای فاکتور سریال چاپی یا ماشینی است.
۲ – نوع دوم: در موارد استفاده از صندوق مکانیزه فروش صادر می شود.
٣ – نوع سوم: صورتحساب الکترونیکی که دارای شماره سریال ماشینی می باشد.
مندرجات الزامی در فاکتورها در قانون مالیات مستقیم
۱ – برای نوع اول: تاریخ به شمسی – نام و نام خانودگی ( نام شخص حقوقی) – شماره اقتصادی – نشانی کامل – کد پستی فروشنده و خریدار – مشخصات کالا یا خدمات – مقدار – مبلغ .
۲ – برای نوع دوم : مانند نوع اول
٣ – برای نوع سوم: مانند نوع اول ولازم بذکر است که از طریق سامانه برخط معاملات صادر و باید دارای کد رهگیری باشد.
مودی از بابت آن قسمت از معاملات خود اعم از خرید و فروش که فهرست معاملات را به سازمان امور مالیاتی ارائه نماید مشمول ۱٪ جریمه می گردد.
نحوه تنظیم گزارش : براساس تبصره ۴ ماده اصلاحی ۱۶۹ ق.م.م ( اصلاحی ۹۴) وفق ق.م.م و با رعایت مهلت مقرر در ماده ۱۵۷ ق.م.م عمل می شود.
نحوه اعتراض بر اساس بخشنامه شماره 200/94/97مورخ 1394/10/16در صورت عدم پرداخت جریمه مطالبه شده ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ مودی معترض بوده و پرونده مستقیما به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع می گردد.
نحوه بخشودگی جرائم: براساس بخشنامه 200/94/97 مورخ 1394/10/16 از مقررات مربوط به ماده ۱۹۱ق.م.م جهت بخشودگی جرائم میتواند استفاده نماید.
آخرین دستورالعمل 200/96/517 مورخ 96/7/22 در رابطه با نحوه بررسی ، تطبیق و استفاده از اطلاعات استخراج شده از سامانه های استخراج اطلاعات مالیاتی می باشد که در سایت سازمان امور مالیاتی کشور قابل ردیابی برای مطالعه می باشد.
وظایف مودیان در ماده های قانون مالیات مستقیم
ماده ۱۷۷ اصلاحی 1394/4/31 مودیان مالیاتی می توانند اظهارنامه های موضوع این قانون را که حسب مورد مکلف به تسلیم آن هستند به تفکیک با اخذ رسید به اداره امور مالیاتی محل سکونت تسلیم نمایند.
در این صورت اداره امور مالیاتی مذکور باید مراتب را در پرونده مودی منعکس نموده و اظهارنامه تسلیمی را ظرف سه روز برای اقدام به اداره امور مالیاتی ذیربط ارسال دارد.
تسلیم اظهارنامه به اداره امور مالیاتی محل سکونت از لحاظ آثار مرتبت در حکم تسلیم آن به اداره امور مالیاتی مربوط خواهد بود.
حکم این ماده شامل مواردی نیز که مودی اظهارنامه خود را اشتباها به اداره امور مالیاتی دیگری در شهرستان مربوط تسلیم نماید خواهد بود.
عدم انجام دادن تکلیف فوق در مهلت مقرر مشمول جریمه ای معادل ده درصد (۱۰) مالیات قطعی و نیز موجب محرومیت از کلیه تسهیلات و معافیت های مالیاتی تا تاریخ شناسایی توسط اداره امور مالیاتی خواهد بود. این حکم در مورد صاحبان مشاغلی که برای آنها از طرف مراجع ذیربط پروانه یا مجوز فعالیت صادر گردیده است، نخواهد بود.
ماده ۱۷۸: در مواردی که اظهارنامه مالیاتی یا سایر اوراقی که مودی مالیاتی به موجب مقررات مکلف به تسلیم آن می باشد به وسیله اداره پست و اصل می گردد، تاریخ تسلیم به اداره پست در صورت احراز، تاریخ تسلیم به مراجع مربوط تلقی خواهد شد.
ماده ۱۷۹: در صورتی که مؤدی محل های متعدد برای سکونت خود داشته باشد مکلف است یکی از آنها را به عنوان محل سکونت اصلی معرفی نماید و گرنه اداره امور مالیاتی می تواند هر یک از محل های سکونت مؤدی را محل سکونت اصلی تلقی نماید.
ماده ۱۸۰ هر شخص حقیقی ایرانی که با ارائه گواهی نمایندگی های مالی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج ثابت کند که از درآمد یک سال مالیاتی خود در یکی از کشورهای خارج به عنوان مقیم مالیات پرداخته است از لحاظ مالیاتی در آن سال، مقیم خارج از کشور شناخته خواهد شد مگر در یکی از موارد زیر :
- در سال مالیاتی مزبور در ایران دارای شغلی بوده باشد .
- در سال مالیاتی مزبور لااقل شش ماه متوالیة یا متناوبا در ایران سکونت داشته باشد.
- توقف در خارج از کشور به منظور انجام مأموریت یا معالجه یا امثال آن بوده باشد .
ماده ۱۸۱ اصلاحی 1394/4/31: به منظور کنترل دفاتر، اسناد و مدارک مؤدیان اعم از دستی و مکانیزه با هدف نظارت بر اجرای قوانین و مقررات مالیاتی، واحدی تحت عنوان واحد بازرسی مالیاتی در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می شود.
واحد مذکور حسب ارجاع رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشخاص مجاز از طرف وی، نسبت به اعزام هیأتهای بازرسی حسب مورد با مجوز مرجع صالح قضائی با عضویت نماینده دادستان یا دادگستری تشکیل می شود، به اقامتگاه قانونی، محل فعالیت مؤدی و محل نگهداری دفاتر اسناد و مدارک و تجهیزات اعم از دستی و مکانیزه اقدام می کند و کلیه دفاتر، اسناد و مدارک، اطلاعات و سوابق مالی نزد مؤدیان را مورد بازرسی قرار می دهد و یا در صورت لزوم با ارائه رسید آنها را به اداره امور مالیاتی ذیربط انتقال می دهد .
اداره امور مالیاتی ذی ربط مکلف است دفاتر، اسناد و مدارک منتقل شده را حداکثر ظرف مدت دو هفته به مؤدی عودت نماید .
تبصره ۱- بازرسی دفاتر، اسناد و مدارک و سوابق مالی موضوع این ماده شامل کلیه دفاتر، اسناد و مدارک و سوابق مالی مربوط به مالیات های موضوع این قانون و مالیات بر ارزش افزوده است .
تبصره ۲- چنانچه در بازرسی هیأتهای موضوع این ماده دفاتر، اسناد و مدارک و سوابقی حاکی از کتمان واقعیت در مورد مالیات بر واردات کشف شود، مراتب از طریق اداره امور مالیاتی به مراجع قانونی ذی ربط اعلام می شود .
تبصره ۳- مؤدیان مالیاتی موظفند با هیأت های موضوع این ماده همکاری های لازم به عمل آورند و کلیه دفاتر، اسناد، مدارک و سوابق مالی و تجهیزات نگهداری اعم از دستی و مکانیزه و دستورالعمل کار و رمز دسترسی به آنها را در اختیار هیأت ها قرار دهند.
مؤدیان مزبور در صورت استنکاف، علاوه بر شمول مجازات مقرر در این قانون، از معافیت های مالیاتی منابع مختلف درآمدی سال مورد مراجعه محروم می شوند .
تبصره ۴- آیین نامه اجرایی موضوع این ماده به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون 1395/1/1 مشتركا به تصویب وزیران امور اقتصادی و دارایی و دادگستری میرسد .
وظایف اشخاص ثالث در قوانین مالیات مستقیم
ماده ۱۸۲: کسانی که مطابق مقررات این قانون مکلف به پرداخت مالیات دیگران می باشند و همچنین هرکس که پرداخت مالیات دیگری را تعهد یا ضمانت کرده باشد و کسانی که بر اثر خودداری از انجام تکالیف مقرر در این قانون مشمول جریمه های شناخته شده اند در حكم مؤدی محسوب و از نظر وصول بدهی طبق مقررات قانونی اجرای وصول مالیات ها با آنان رفتار خواهد شد.
ماده ۱۸۳: در مواردی که انتقال ملک به وسیله اداره ثبت انجام می گیرد مالیات بر نقل و انتقال قطعی ملک باید قبلا پرداخت شود و اداره ثبت با ذکر شماره مفاصاحساب صادره از اداره امور مالیاتی ذیصلاح در سند انتقال اقدام به انتقال ملک خواهد نمود.
ماده ۱۸۴: ادارات ثبت مکلف اند در آخر هر ماه فهرست کامل شرکت ها و مؤسساتی را که در طول ماه به ثبت می رسند و تغییرات حاصله در مورد شرکتها و مؤسسات موجود و نیز نام اشخاص حقیقی یا حقوقی را که دفتر قانونی به ثبت رسانده اند با ذکر تعداد دفاتر ثبت شده و شماره های آن به اداره امور مالیاتی محل اقامت مؤسسه ارسال دارند.
ماده ۱۸۵: در کلیه مواردی که معاملات مربوط به فصل چهارم از باب دوم و همچنین فصول اول و ششم باب سوم این قانون به موجب سند رسمی صورت می گیرد صاحبان دفاتر اسناد رسمی مکلف اند فهرست خلاصه معاملات هر ماه را تا پایان ماه بعد در مقابل اخذ رسید به اداره امور مالیاتی ذیربط در محل تسلیم نمایند.
ماده ۱۸۶ اصلاحی 1394/4/31صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی و پروانه کسب یا کار اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف مراجع صلاحیت دار منوط به ارائه گواهی از اداره امور مالیاتی ذیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده می باشد و در صورت عدم رعایت این حکم مسئولان امر نسبت به پرداخت مالیاتهای مزبور با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت .
- گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده .
- گواهی اداره امور مالیاتی مربوط مبنی بر وصول نسخه ای از صورتهای مالی ارائه شده به بانکها و سایر مؤسسات اعتباری ضوابط اجرائی این تبصره توسط سازمان امور مالیاتی کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و ابلاغ خواهد شد.
اداره مذکور موظف است ثبت شرکت یا مؤسسه به نام این اشخاص و همچنین ثبت عضویت آنها در هیأت مدیره آن شرکت و سایر شرکتها و مؤسسات را برای بدهکاران مالیاتی منوط به تعیین تکلیف و اخذ مفاصاحساب مالیاتی از سازمان امور مالیاتی کشور کند .
در تخلف صدور اسناد (صورتحساب) مبتنی بر انجام معاملات غیرواقعی مندرج در این ماده نیز اداره ثبت شرکتها موظف است از انجام ثبت شرکت یا مؤسسه به نام اشخاص یادشده و همچنین ثبت عضویت آنها در هیأت مدیره آن شرکت و سایر شرکتها و مؤسسات به مدت سه سال خودداری کند .
ماده ۱۸۷ اصلاحی 1394/4/31 در کلیه مواردی که معاملات موضوع فصل چهارم از باب دوم و همچنین فصول اول و ششم باب سوم این قانون به موجب اسناد رسمی صورت می گیرد صاحبان دفاتر اسناد رسمی مکلف اند قبل از ثبت و یا اقاله یا فسخ سند معامله، مراتب را با شرح و مشخصات کامل و چگونگی نوع و موضوع معامله مورد نظر به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک و یا محل سکونت مؤدی حسب مورد اعلام و پس از کسب گواهی انجام معامله اقدام به ثبت یا اقاله یا فسخ سند معامله حسب مورد نموده و شماره و مرجع صدور آن را در سند معامله قید نمایند .
گواهی انجام معامله حداکثر ظرف ده روز از تاریخ اعلام دفترخانه، پس از وصول بدهی های مالیاتی مربوط به مورد معامله از مؤدی ذیربط، از قبیل مالیات بر درآمد اجاره املاک و همچنین وصول مالیات حق واگذاری محل، مالیات شغلی محل مورد معامله، مالیات درآمد اتفاقی و مالیات نقل و انتقال قطعی املاک حسب مورد صادر خواهد شد .
پس از اجرای مفاد این ماده ثبت نقل و انتقال اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول که به موجب این قانون برای آنها مالیات وضع شده است، قبل از پرداخت بدهی مالیاتی قطعی مورد انتقال، ممنوع است. متخلف، در پرداخت مالیات متعلقة مسئولیت تضامنی دارد .
در صورتی که پس از اتصال سازمان امور مالیاتی کشور به سامانه ثبت الکترونیک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سازمان امور مالیاتی کشور بدهی مالیاتی ملک مورد معامله را از طریق سامانه مذکور اعلام نکند منتقل الیه و سردفتر اسناد رسمی در قبال بدهی مالیاتی ملک مورد معامله مسئولیتی نخواهند داشت .
آیین نامه اجرایی این ماده با همکاری سازمان های مذکور تهیه می شود و ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون 1395/1/1 به تصویب رئیس قوه قضاییه می رسد .
ماده ۱۸۸: متصدیان فروش و ابطال تمبر مكلف اند بر اساس مقررات این قانون به میزان مقرر در روی هر وکالت نامه تمبر باطل و میزان آن را در دفتری که اختصاصا جهت تمبر مصرفی باید به وسیله هر یک از وکلا نگهداری شود، ثبت و گواهی نمایند.
دفتر مزبور باید در موقع رسیدگی به حساب مالیاتی وکیل به اداره امور مالیاتی ارائه شود وگرنه از موجبات عدم قبول دفتر وکیل از نظر مالیاتی خواهد بود .