انواع چک و مندرجات الزامی چک

اگر در زمینه انواع چک و مندرجات الزامی چک اطلاعی ندارید هیچ مشکلی نیست زیرا تنها با مطالعه چند دقیقه ای متن زیر می توانید اطلاعات جامع را دریافت کنید. در صورت پیش آمدن هر شوالی در زمینه صدور چک می توانید با مجتمع حقوقی ایلیا تماس بگیرید و از طریق وکلای پایه یک این مجموعه اطلاعات کسب کنید.

چک و مندرجات الزامی آن

مفهوم چک بدین صورت است که نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده چک وجهی که نزد وی قرار دارد به صورت کلی یا جزئی به دیگری واگذار می نماید.

چک هم مانند برات سه طرف دارد اما پرداخت آن با برات فرق دارد پرداخت چک فوری است.

چک عادی

چک عادی: نوشته ای که به واسطه آن صادر کننده همه یا قسمتی از وجوه خود را به دیگران انتقال می دهد.
دسته چک حتما باید به مشتری تحویل شود و گرنه بانک مسئول سو استفاده از چک های متعلق به مشتری است.

مندرجات چک یعنی چه

1- دستور پرداخت مبلغ چک که باید بدون قید و شرط باشد و آوردن هر گونه قید و شرط در آن كأن لم یكن محسوب می شود.

۲- مبلغ چک: اگر مبلغ در چک قید نشود چک فاقد اعتبار است.

قانون صدور چک از دارندگان چک هایی حمایت می کند که محال علیه آنها بانک باشد.
هر گاه محل صدور چک در آن قید نشده باشد محل پرداخت محل صدور تلقی می شود.

٣- تاریخ صدور چک: تاریخ صدور چک بسیار مهم است زیرا صادر کننده چک هنگامی از نظر مدنی و جزایی قابل تعقیب است که دارنده چک مهلت های مقرر در مراجعه به بانک و طرح دعاوی را رعایت کرده باشد و این تاریخ ها از روی تاریخ صدور چک تعیین می شود.

تاریخ صدور چک با تاریخ پرداخت آن یکی است.

چک ممکن است به نام شخص یا حامل یا به حواله کرد صادر شود.

* چک فقط با امضاء معتبر است و اگر امضاء چک جعل شود چک باطل است.

چک هایی که در ایران صادر می شوند و با چک هایی که در خارج صادر می شوند ولی باید در ایران وصول شوند باید شرایط شکلی مذکور در قانون ایران را داشته باشند و گرنه از نظر قانون ایران چک محسوب نمی شوند و از مزایای چک برخوردار نخواهد بود.

چک تضمینی

• الف: چک تضمین شده بانک ملی

چک تضمین شده بانک ملی: که به این بانک اجازه داده شده به تقاضای مشتری چک های تضمین شده در اختیار آنها قرار دهد. وجه این چک ها را بانک از حساب مشتری تضمین کرده یعنی پول آن چک را به کسی دیگر نمی دهد. اگر این چک ظهرنویسی شد و به دیگری داده شود مبلغ هم به دارنده چک منتقل می شود.

صادر کننده یا ظهرنویسان حق ندارند پرداخت وجه چک را منع کنند یا تقاضای محدود کردن آن را بدهند.

فوت و حجر و ورشکستگی صادر کننده چک تضمین شده خللی به حقوق دارنده چک وارد نخواهد ساخت.

طلبکاران صادر کننده، حق توقیف وجه این چک را در صورتی که به نفع دیگری صادر یا پشت نویسی شده باشد را نخواهند داشت.

* چک تضمینی می تواند به صورت حامل باشد.

برای جلو گیری از رقابت این چک پول به سایر بانک ها اجازه صدور چنین چکی داده نشده.

* جعل چک تضمین شده در حکم جعل اسکناس است.

• ب – چک تضمین شده قانون جدید صدور چک

چکی که به در خواست مشتری توسط بانک به عهده همان بانک صادر می شود و پرداخت آن توسط بانک تضمین می شود. چک های دیگر در بانک ها رایج هستند عبارتند از:

•  چک تائید شده

چکی است که اشخاص به حساب خود به عهده بانک می کشند و بانک محال علیه پرداخت آن را تائید می کند. این چک مثل چک تضمینی بانک ملی است که به مقدار این چک در حساب صاحب چک مسدود می شود که وجه این چک محفوظ بماند.

•  چک بسته

همان چک عادی است که دو خط موازی به صورت مورب روی آن کشیده می شود این خطها یا توسط صادر کننده یا دارنده کشیده می شوند معنای دو خط این است که مبلغ چک توسط بانک محال علیه به حساب صاحب چک در بانک دیگر واریز گردد.

انواع چک

الف – چک بسته عام: که هیچ کلمه ای در میان دو خط موازی نوشته نشود.

ب – چک بسته خاص: که بین دو خط مورب نام بانکدار مشخصی ذکر شده باشد.

چک بسته عام قابل تبدیل به چک بسته خاص است اما عکس آن صادق نیست زیرا خط زدن کلمه بین دو خط مورب چک را باطل می کند.

*هدف از این نوع چک کاهش خطراتی از قبیل سرقت، مفقود شدن، جعل یا سوء استفاده از آن است.

•  سپه چک

دارنده سپه چک با ارائه کارت شناسایی آن را در سراسر بانک ها به پول تبدیل می کند.

سپه چک قابلیت انتقال سریع دارد به محض امضاء خریدار، دارنده آن می شود و می تواند سپه چک را به دیگری منتقل کند و اگر شخص دوم خواست آن را به افراد دیگر انتقال دهد نیاز به امضاء ندارد.

* دعواهای راجع به این سپه چک طبق مقررات قانون مدنی است.

•  چک پست

در بعضی کشورها این نوع چک توسط پست خانه ها صادر می شود و در اختیار مشتریان قرار داده می شود که شخصا بتوانند در تمام پست خانه های کشور آن را وصول کنند.

* چک پستی یا حامل است یا به حواله کرد دیگری.

•  چک های صندوق

چکی که بانک ها در پرداخت تعهدات خویش از آن استفاده می کنند و بانکها این چک را به روی خود می کشند و توسط یکی از مسئولین بانک امضاء می شود.

•  حواله بانکی

معمولا بانک ها مقادیری از پول خود را به صورت اعتبار نزد بانک های دیگر می گذارند و در موارد نیاز بروی آن بانک چک صادر می کنند.

•  چک وعده دار

چکی که با مدت نوشته می شود. چنین چکی معمولا یک سند حقوقی و یک حواله می باشد.

•  چک های صورت حسابی

در این چک سند هزینه، به چک الصاق می شود زیرا این چک بر اساس لیست حساب تنظیم و صادر شده است. معمولا بروی این چک ها عبارت «برای حساب مربوطه به ……. یا صورت حساب شماره……..نوشته می شود. و دریافت کننده با امضاء پشت چک ضمن تائید مدارک، چک را نیز وصول می کند.

•  چک نقل به حساب با تهاتری

معمولا صادر کننده چک بر روی آن می نویسد «پرداخت در حساب » تا چک فقط از طریق نقل حساب پرداخت شود.

وجوه تشابه چک و برات

چک و برات دارای سه طرفند.

ضمانت صادر کننده و ظهرنویس ها، اعتراض، اقامه دعوی، ضمان و مفقود شدن چک دقیقا مثل برات است.

تفاوت چک با برات

•  چک یک سند به رؤیت و فوری است ولی برات حالات متفاوت دارد.
•  چک بر خلاف برات وسیله ای اعتباری محسوب نشده و بجای پول نقد می باشد.
•  استفاده از چک میزان پول در گردش را کاهش می دهد که باعث کاهش تورم می شود.
•  چک سندی است که محال علیه آن فقط بانک است اما برات محال علیه آن اشخاص نیز می توانند باشند.
•  محل چک موقع صدور باید نزد محال علیه حاضر باشد اما در برات لازم نیست.
•  چک می تواند حامل صادر شود اما برات نمی تواند حامل باشد.
•  در چک لازم نیست توسط بانک قبولی نوشته شود اما در برات لازم است.
•  صدور چک ذاتا عمل تجاری نیست در حالی که صدور برات یک عمل کاملا تجاری است.
•  حق تمبر در چک با توجه به مبلغ آن ثابت است ولی در برات با توجه به مبلغ مالیات حق تمبر آن متغیر است.
•  برات یک سند تجاری است برای پرداخت و اعطای اعتبار، اما چک فقط یک وسیله پرداخت است.