خانم ناخدازاده
خانم وکیلی
خانم ارجمند
خانم رستگار
خانم رحیمی
خانم حسینی
اداره مالکیت فکری وظیفه دارد در زمینه های تخصصی به مانند ثبت برند، اختراع و طرح صنعتی به متقاضیان ارائه خدمات رسانی کند از این رو متن زیر را برای منافع تفویت شده دارنده مالکیت فکری ارائه می کنیم تا راهنمای شما باشیم.
درباره منافع تفویت شده دارنده مالکیت فکری در اثر نقض
براساس این ضابطه، دارنده حق در صورت اثبات توان تولید و فروش محصول تفویت شده؛ اثبات میزان سود، فقدان کالای جانشین و وجود تقاضا در بازار (شروط پاندوئیت) می تواند منافع از دست رفته خود را مطالبه کند.
حق الامتیاز متعارف منافع تفویت شده
طبق این ضابطه برای تعیین خسارت فرض می شود که اگر زیان دیده در یک مذاکره مفروض به ناقض اجازه بهره برداری می داد چه مبلغی به عنوان حق الامتیاز دریافت می کرد.
سپس با درنظر گرفتن حق الامتیاز قراردادهای لیسانس مشابه، اقدام به تعیین حق الامتیاز متعارف به عنوان خسارت قابل پرداخت به زیان دیده می کنند.
استرداد سود تحصیل شده توسط ناقض در اثر تفویت حقوق مالکیت فکری
یکی دیگر از روش های جبران خسارت است که موضوع این مقاله می باشد. در برخی کشورها از جمله انگلیس به عنوان روش جایگزین یا مکمل روشهای قبلی مورد استناد قرار می گیرد.
با توجه به ماهیت و ویژگیهای خاص اموال و دارائیهای فکری، ممکن است نقض این حقوق به نحوی باشد که ناقض منتفع شود در حالیکه هیچ خسارتی به منافع موجود دارنده حق وارد نشود و منافع او در اثر نقض کاسته نگردد.
زیرا امکان استفاده همزمان چند شخص یا چند نوع استفاده همزمان از اموال فکری وجود دارد.
ممکن است اثبات منافع تفویت شده، مقدور نباشد ولی معاملات انجام شده توسط ناقض و سود حاصله از آن به سادگی قابل اثبات باشد.
این شرایطی منطقی نیست که خسارت وارده بلاجبران بماند.
برخی پرونده ها ممکن است میزان سود تحصیل شده ناقض بیشتر از مقدار منافع از دست رفته دارنده حق مالکیت فکری باشد.
در این موارد آیا خواهان می تواند خسارت خود را براساس سود کسب شده توسط ناقض در اثر نقض، مطالبه کند؟ چنین دعوایی چه ارکانی دارد؟
اصول حاکم بر این ضابطه جبران خسارت چیست؟ آیا محاکم ایران می توانند براساس این ضابطه، حکم به پرداخت خسارت دهند؟
- مفهوم، مبنا و ارکان ضابطه استرداد سود تحصیل شده ناقض در حقوق انگلیس:
در ادامه این بخش، ابتدا مفهوم این ضابطه و سپس مبنا و ارکان آن مورد بررسی قرار می گیرد به نحوی که با این توضیحات بتوان راجع به قابل اجرا بودن و نبودن آن در حقوق ایران، که چنین ضابطه ای پیش بینی نشده اظهار نظر کرد.
مفهوم منافع تفویت شده دارنده مالکیت فکری
این اصطلاح معادل واژه انگلیسی Accounts of defendants profits به کار می رود و بدین معناست که برای جبران خسارت وارده به دارنده حقوق مالکیت فکری، منافع تحصیل شده ناقض در اثر نقض این حقوق، بدون توجه به میزان خسارت واقعی وارده به خواهان و صرف نظر از امکان یا عدم امکان تحصیل و کسب همین منافع توسط او، محاسبه و به خواهان پرداخت شود.
یعنی میزان خسارت وارده به خواهان معادل منافعی است که به واسطه نقض عاید خوانده شده است. بنابراین خواهان به جای اثبات میزان ضرر وارده به خود باید منافع تحصیل شده توسط خوانده را اثبات نماید.
دلیل منطقی این روش جبران خسارت این است که هیچ کس نباید از خطا و رفتار اشتباهش سود ببرد. ناقض در اثر استفاده از حق مالکیت فکری دیگران، منافعی را استیفاء می کند و سودی را عاید خود می نماید که استحقاق آن را ندارد زیرا محصولی را برداشت می کند که خود نگاشته است.
در این خصوص گفته شده خسارت استردادی پیشتر وجود داشته است ولی پشت عناوین دیگر همچون حق الامتیاز متعارف پنهان بوده است . خوانده که عضو پیشین سرویس امنیتی بود به اتهام جاسوسی به ۴۲ سال زندان محکوم گردیده بود، در سال ۱۹۹۰ خاطراتش را نوشت و برای آن مبلغ عمده ای از ناشر دریافت کرد.
او هنگام اشتغال و قبل از ترک کار (فرار) یک تعهد نامه را امضا کرده بود که اطلاعات رسمی تحصیل شده در طول دوران استخدامی اش، چه محرمانه باشد یا نباشد را افشاء نکند.
دادگاه بدوی چنین استدلال کرد: «اطلاعات اکتسابی خوانده در دوران استخدام که در کتاب خاطرات خوانده افشاء شده است دیگر محرمانه نبوده و هیچ نفع عمومی در جلوگیری از انتشار آنها وجود نداشته است.» بنابراین دعوای خواهان را رد کرد.
پس از اعتراض به رای دادگاه بدوی و ارجاع پرونده به مجلس اعیان، لرد نیکلاس اعلام کرد: «شرایط استثنایی پرونده، ضابطه محاسبه سود ناقض را توجیه می کند». شرایط استثنایی عبارت بودند از:
این حقیقت که هیچ یک از سرویس های امنیتی با انگیزه مالی تعهدشان را نقض نکنند؛
– بیشتر تقاضای خرید کتاب Blakeناشی از محاسبات و اشارههایش بر روی نقض های ابتدایی تعهدش بود. یعنی عامل اصلی خرید کتاب، همان اطلاعات افشاء شده بود. {۵، ص۱۳۹)
پس از صدور این رأی برای زیان دیدگان ناشی از نقض قرارداد این توقع ایجاد شده که ضابطه سود تحصیل شده می تواند بخاطر سایر ضمانها (غیر از مالکیت فکری) نیز موضوع رأی قرار گیرد.
البته از سال ۲۰۰۱ به بعد چنین رأی صادر نشده است و حتی گفته شده در دو پرونده دیگر که بعد از دعوی Blake مطرح شده، دادگاه مقرر داشته است که ضابطه محاسبه سود ناقض در اثر نقض، در مورد ضمان ناشی از مزاحمت {۶، ص۶۴۷ و یا ضمان ناشی از نقض مسئولیت قانونی {۷، ص ۶۴۷ نمی تواند موضوع رأی قرار بگیرد.
زیرا این ضابطه در پرونده های استثنایی و خاص که سایر طرق جبرانی (دستور موقت و مطالبه خسارت) نامتناسب است، اعمال می گردد.
